Materiały niebezpieczne  mogą stwarzać poważne  zagrożenia dla  ludzi, zwierząt czy środowiska  naturalnego.  Dokładne przestrzeganie przepisów ADR ma   zminimalizować ryzyko przewozu towarów niebezpiecznych i ułatwić odpowiednim służbom przeprowadzenie  skutecznej akcji  ratowniczej.

Przeszkolony kierowca sprawnie wykonujący zalecenia instrukcji wypadkowej oraz  wyczerpująco informujący służby ratownicze  może przyczynić się do znacznego  ograniczenia negatywnych  konsekwencji wypadku, wycieku czy innego uwolnienia się ładunku niebezpiecznego. Niezmiernie ważne jest  aby kierowca lub inny członek załogi byli przygotowani  do podjęcia  skutecznych wstępnych działań ratunkowych.

Należy jednak pamiętać, że kierowca lub inny członek załogi ma tylko przygotować ( jeżeli nie zagraża  to wprost  jego życiu i zdrowiu) miejsce zdarzenia do czasu przybycia właściwych służb ratowniczych.

Towary niebezpieczne mogą  charakteryzować się  kilkoma  zagrożeniami  jednocześnie. Należy pamiętać, że  ta z nalepek  która znajduje się na opakowaniu jako pierwsza  określa zagrożenie podstawowe,  następne nalepki określają jedynie zagrożenia dodatkowe.

I tak, np.:

Np. UN 2733             AMINY ZAPALNE, ŻRĄCE  I.N.O. 

 

Podstawowym zagrożeniem  jest zagrożenie pożarowe, natomiast  zagrożeniem dodatkowym jest zagrożenie żrące.

Niezmiernie ważne jest by kierowca  był dokładnie poinformowany o przewożonym przez niego ładunku, dlatego też przepisy umowy ADR i dobra praktyka  nakazują  by  informacje o ładunku  były dostarczane przewoźnikowi w chwili przyjęcia zlecenia, tak by kierowca mógł się zaznajomić z  zagrożeniami  stwarzanymi przez  ładunek.

Kierowca powinien być poinformowany o :

• właściwościach fizykochemicznych przewożonego materiału;
• rodzaju i rozmiarach zagrożenia stwarzanego przez przewożony ładunek;
• zasadami udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w  wyniku działania  towaru niebezpiecznego;
• zasadami używania środków gaśniczych, sorbentów, oraz dodatkowego wyposażenia przewożonego w pojeździe;
• wszystkich numerach służb ratowniczych.

Jakie czynności powinien podjąć kierowca  w  razie zagrożenia?

Jeżeli pojazd znajduje się w ruchu to trzeba niezwłocznie  go zatrzymać, wyłączyć silnik i instalacje  elektryczną , jeśli to możliwe do zatrzymania  pojazdu należy  wybrać miejsce najmniej zagrażające ludziom czy mieniu.

• Zabezpieczyć miejsce zdarzenia. Uniemożliwić wstęp na teren zdarzenia osób postronnych. Postępować zgodnie z instrukcja wypadkową dla  kierowców, która powinna znajdować się w pojeździe w  miejscu  dostępnym. Oznakować miejsce postoju  znakami ostrzegawczymi.
• Zapamiętać numery rozpoznawcze towarów (  UN ) umieszczonych  na sztukach  przesyłki.
• Oddalić się od zagrożenia, jeżeli zagrożenie stwarzałoby  niebezpieczeństwo  dla zdrowia (  zatrucie, poparzenie).
• Jeśli są osoby poszkodowane lub doszło do uwolnienia ładunku niebezpiecznego dzwonić pod numer alarmowy 112.
• Odczytać Instrukcję Wypadkową dla Kierowcy i zastosować się do jej zaleceń.

Zawiadamiając o zagrożeniu  trzeba podać miejsce wypadku, opisać ładunek oraz sposób przewozu,  opisać bieżącą sytuację, wskazać czy są osoby poszkodowane, oraz spokojnie odpowiadać na pytania zadawane przez operatora numeru alarmowego. 

 Kierowca nie może jako pierwszy zakończyć połączenia z numerem alarmowym. 

Podejmując  czynności przewidziane  w  instrukcji wypadkowej dla  kierowcy należy przestrzegać pewnych zasad, a  mianowicie:

• należy zabezpieczyć studzienki kanalizacyjne przed dostaniem  się  do nich  materiału niebezpiecznego a rozlewającą się  substancje obwałować  piaskiem;
• niewielkie rozlewiska można zabezpieczyć przy pomocy  sorbentu  lub ewentualnie  w razie jego  braku piaskiem;
• nie należy uszczelniać  naczyń z  gazami;
• rozsypane materiały stałe należy zabrać i wraz z uszkodzonym pojemnikiem umieścić  w opakowaniu awaryjnym;
• do kontaktu z materiałami żrącymi niezbędne jest stosowanie okularów kwasoodpornych, odpowiednich rękawic i butów;
• przy wycieku materiałów trujących należy zachować szczególną ostrożność, nawet pomimo  stosowania maski.  Nie należy uszczelniać  wycieku. Maska w tym wypadku  ma  funkcje  jedynie ucieczkową.

Sprzęt ochrony osobistej jest sprzętem jednorazowym !!!

Instrukcja pisemna natomiast wskazuje czynności jakie należy podjąć w razie wypadku lub awarii. I tak:

W razie zaistnienia podczas przewozu wypadku lub zagrożenia, członkowie załogi pojazdu
powinni wykonać następujące czynności, o ile jest to możliwe i bezpieczne:

• Zahamować pojazd, wyłączyć silnik i odłączyć akumulator za pomocą głównego
  wyłącznika, jeżeli jest on dostępny;
• Unikać źródeł zapłonu, w szczególności nie palić i nie włączać żadnych urządzeń
  elektrycznych;
• Powiadomić właściwe służby ratownicze, podając im wszystkie dostępne informacje
  dotyczące wypadku lub zagrożenia;
• Założyć kamizelkę ostrzegawczą i odpowiednio umieścić stojące znaki ostrzegawcze;
• Zapewnić przybyłym ratownikom łatwy dostęp do dokumentów przewozowych;
• Nie chodzić po uwolnionych materiałach, nie dotykać ich, unikać wdychania oparów,
  dymu, pyłu i par poprzez pozostawanie po stronie nawietrznej;
•  O ile jest to właściwe i bezpieczne, użyć gaśnic w celu ugaszenia małego lub będącego w
  fazie początkowej pożaru, obejmującego opony, hamulce lub przedział silnika;
• Członkowie załogi pojazdu nie powinni gasić pożaru obejmującego przedział ładunkowy;
•  O ile jest to możliwe i bezpieczne, zapobiec przedostaniu się uwolnionych materiałów do
  środowiska wodnego lub kanalizacji oraz zebrać uwolnione materiały, używając
  wyposażenia przewożonego w jednostce transportowej;
• Oddalić się od miejsca wypadku lub zagrożenia, poinformować inne osoby o konieczności
  oddalenia się od tego miejsca oraz stosować się do zaleceń służb ratowniczych;
• Zdjąć i usunąć w sposób bezpieczny skażone ubranie i użyte, skażone środki ochrony.

Jak  zachowywać się podczas pożaru?

 Gaszenie pożaru pojazdu z materiałami niebezpiecznymi jest skomplikowane i wyjątkowo niebezpieczne dlatego też należy zachowywać szczególną  ostrożność. Absolutnie nie wolno gasić palącego się ładunku , można  ewentualnie  spróbować, jeśli nie  spowoduje to zagrożenia dla  zdrowia lub życia, usunąć  paląca się sztukę przesyłki.

Podczas  gaszenia  pożaru należy przestrzegać następujących zaleceń:

• najpierw należy gasić  źródło pożaru;
• pożar należy gasić zawsze  „z wiatrem”;
• pożar należy gasić  od  czoła;
• po ugaszeniu należy dogasić tlące się pogorzelisko;
• cieczy nie należy gasić pełnym strumieniem;
• w razie pożaru opony założonej na koło pojazdu należy kontynuować jazdę z małą prędkością  do chwili gdy odpadnie ona od  tarczy koła. Nie  wolno zatrzymywać pojazdu i  gasić  opony na kole.

Pamiętaj o każdym incydencie informuj swojego doradcę ds. bezpieczeństwa!

Należy również pamiętać, że jeśli podczas załadunku, przewozu lub rozładunku towarów niebezpiecznych nastąpił poważny wypadek lub awaria to należy w ciągu miesiąca do wydarzenia sporządzić i złożyć do właściwych władz – raport powypadkowy. O tym kto, jak i kiedy powinien go sporządzić napiszę w przyszłym tygodniu. Żeby nie przegapić żadnego wpisu zapisz się na newsletter. [mc4wp_form id=”1343″]

Sylwia Zielińska

Doradca ADR/RID/IATA-DGR/IMDG-Code

tel: 604 511 661