Nadawcy transportu towarów niebezpiecznych muszą wyznaczyć doradcę ADR.

Nie każdy wie, kiedy należy wyznaczyć doradcę ds. bezpieczeństwa DGSA (doradcę ADR). Osobiście odnoszę wrażenie, że niektórzy przedsiębiorcy świadomie ignorują obowiązek wyznaczenia doradcy, jednak to nie uchroni ich przed dotkliwymi karami finansowymi. O doradcy ADR pisałam już kilka lat temu tutaj i tutaj.

Rok 2022 wprowadza jednak kilka zmian, a mianowicie:
„przedsiębiorstwa, które uczestniczą w przewozie towarów niebezpiecznych wyłącznie jako nadawcy, i które nie miały obowiązku wyznaczenia doradcy do spraw bezpieczeństwa na podstawie przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2018 r., powinny wyznaczyć doradcę do spraw bezpieczeństwa nie później niż 31 grudnia 2022 r.”

Co to oznacza?

Dotychczas obowiązkowo wyznaczyć doradcę ADR musieli: przewoźnik przewożący towary niebezpieczne, pakujący towary niebezpieczne, załadowca, napełniający cysterny oraz rozładowujący. Nadawca towarów niebezpiecznych nie miał dotychczas obowiązku wyznaczania Doradcy ADR ponieważ nie zajmował się czynnościami związanymi z pakowaniem, załadunkiem, rozładunkiem, zlecając je podmiotom zewnętrznym. Teraz się to zmienia. Nadawca w wielu przypadkach od 1 stycznia 2023 r. musi wyznaczyć Doradcę ADR, jeżeli:

• Występuje, jako nadawca w dokumencie przewozowym towarów niebezpiecznych,
• Występuje, jako nadawca w Karcie Przekazania Odpadu (niebezpiecznego z gwiazdką*),
• Prowadzi dystrybucję towarów niebezpiecznych, a całą logistyką zajmuje się firma zewnętrzna.

Jakie obowiązki ma Doradca ADR?

Doradca ADR ma przede wszystkim za zadanie doradzać w zakresie towarów niebezpiecznych, przeprowadzać szkolenia np. stanowiskowe oraz w razie potrzeby wprowadzić plan ochrony towarów niebezpiecznych wysokiego ryzyka, czy sporządzić sprawozdanie powypadkowe. Dodatkowo, pomijając obowiązki Doradcy ADR, należy pamiętać, że jego wyznaczenie jest obowiązkowe z punktu widzenia prawa, a brak Doradcy ADR wiąże się z dotkliwymi karami finansowymi.

Firmy produkcyjne będą obowiązkowo musiały wyznaczyć doradcę ADR?

Zgodnie z art 24 ustawy o odpadach „Transport odpadów niebezpiecznych stanowiących towary niebezpieczne w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 756 oraz z 2022 r. poz. 209) odbywa się z zachowaniem przepisów o transporcie towarów niebezpiecznych.”

Oznacza to, że jeżeli podczas produkcji wytwarzane są odpady niebezpieczne, to należy je właściwie:

• zaklasyfikować – przypisać lub nie właściwy numer UN,
• zapakować – umieścić w odpowiednim opakowaniu dobranym zgodnie z instrukcją pakowania,
• oznakować – zgodnie z przepisami ADR,
• przeprowadzić szkolenie stanowiskowe dla pracowników,
• i inne.

Powyższe czynności muszą być wykonywane przy wsparciu doświadczonego Doradcy ADR. Ponad to w przypadku odpadów niebezpiecznych warto korzystać z Doradcy ADR, który ma również wiedze w zakresie ustawy o odpadach oraz aktów prawnych związanych z ochroną środowiska. I oczywiście, jak już wspomnianie było powyżej, wyznaczenie Doradcy ADR jest obowiązkowe.

Jak jest definicja nadawcy towarów niebezpiecznych?

Zgodnie z definicją zawartą w przepisach ADR – „Nadawca oznacza przedsiębiorstwo, które wysyła towary niebezpieczne, zarówno we własnym imieniu, jak też w imieniu osoby trzeciej. Jeżeli operacja transportowa odbywa się na podstawie umowy przewozu, to za nadawcę uważa się to przedsiębiorstwo, które jest nadawcą zgodnie z umową przewozu.”

Czy to oznacza, że spedycja również powinna wyznaczyć doradcę ds. bezpieczeństwa?

Tak, spedycja również powinna wyznaczyć doradcę ADR. Spedycja jest podmiotem występującym w imieniu osoby trzeciej, jednak zazwyczaj nie występuje na dokumencie przewozowym. Można zatem teoretycznie przyjąć interpretacje przepisów, że spedycja Doradcy ADR wyznaczać nie musi. Jednak jest to jedna z interpretacji. Druga mówi o tym, że Doradcę ADR należy wyznaczyć. Jeżeli występuję rozbieżność w interpretacji przepisów to zawsze musimy liczyć się z tym, ze w trakcie kontroli inspektor nałoży na przedsiębiorstwo karę. Jeśli dodamy do tego wiedzę i doświadczenie, jakie oferuje Doradca ADR, co równocześnie przekłada się na jakość świadczonych usług przez spedycję, to wyznaczenie Doradcy ADR staje się oczywistym wyborem.

Jakie są obowiązki nadawcy towarów niebezpiecznych?

Nadawca towarów niebezpiecznych zobowiązany jest dostarczyć do przewozu tylko takie przesyłki, które spełniają wymagania ADR. W zakresie podanym w 1.4.1, powinien w szczególności:
(a) upewnić się, że towary niebezpieczne są sklasyfikowane i dopuszczone do przewozu
zgodnie z ADR;
(b) zaopatrzyć przewoźnika w informacje i dane w formie możliwej do odczytania oraz, jeżeli
to konieczne, w wymagane dokumenty przewozowe oraz dokumenty towarzyszące
(zezwolenia, dopuszczenia, powiadomienia, świadectwa itd.), uwzględniając
w szczególności wymagania podane w dziale 5.4 oraz w tabelach w części 3;
(c) używać wyłącznie opakowań, DPPL oraz cystern (pojazdów-cystern, cystern
odejmowalnych, pojazdów-baterii, MEGC, cystern przenośnych i kontenerów-cystern),
które są dopuszczone i odpowiednie do przewozu danych materiałów oraz posiadają znaki
wymagane przez ADR;
(d) stosować się do wymagań dotyczących sposobów nadania i ograniczeń wysyłkowych;
(e) zapewnić, aby nawet próżne nieoczyszczone i nieodgazowane cysterny (pojazdy-cysterny,
cysterny odejmowalne, pojazdy-baterie, MEGC, cysterny przenośne i kontenery-cysterny),
a także próżne nieoczyszczone pojazdy oraz kontenery do przewozu luzem, były
oznakowane i zaopatrzone w wymagane duże nalepki ostrzegawcze zgodnie z działem 5.3,
a próżne nieoczyszczone cysterny były tak samo zamknięte i szczelne jak w stanie
ładownym.

1.4.2.1.2 Jeżeli nadawca korzysta z usług innych uczestników przewozu (pakującego, załadowcy,
napełniającego, itd.), to powinien podjąć odpowiednie środki dla zapewnienia, aby przesyłka
spełniała wymagania ADR. Jednakże w przypadku wymagań podanych w 1.4.2.1.1 (a), (b), (c) i (e),
nadawca może polegać na informacjach i danych udostępnionych mu przez innych uczestników
przewozu.

Jakie są kary za niewyznaczenie doradcy ADR?

Nie ma oczywiście obowiązku bez konsekwencji. Konsekwencje w transporcie towarów niebezpiecznych są zawsze finansowe. Ustawa o przewozie towarów niebezpiecznych zawiera całą listę kar finansowych, o których pisałam tutaj Za brak wyznaczenia doradcy ds. bezpieczeństwa kara wynosi 5000 zł, za brak planu ochrony 5000 zł, brak szkolenia 2000 zł, nadanie do przewozu towaru niebezpiecznego źle sklasyfikowanego 6000 zł … itd.

Jak wyznaczyć doradcę ADR?

• Napisz do nas maila: sz@niebezpiecznalogistyka.pl
• Zapytaj o ofertę: biuro@niebezpiecznalogistyka.pl

Sylwia Zielińska
Doradca ADR/RID/IATA-DGR/IMDG-Code