Często na szkoleniach kursanci zadają mi pytanie: czym są towary niebezpieczne, jak je rozpoznać? Oczywiście pierwszym odruchem jest szukanie definicji w umowie międzynarodwoej ADR.
I tak, zgodnie z przepisami ADR: określenie „Towary niebezpieczne” oznacza materiały i przedmioty, których przewóz na podstawie ADR jest zabroniny albo dopuszczony wyłacznie na warunkach podanych w ADR. Czy jest to wystarczająca odpowiedz na pytanie czym są towary niebezpieczne? Moim zdaniem nie.

Zdecydowanie lepszą definicją jest ta, przedstawiona przez panów Grzegorczyka i Buchcara : ” towary niebezpieczne to materiały i przedmioty, które ze względu na stwarzane przez nie zagrożenia dla ludzi i środowiska, mogą być przewożone jedynie w określonych warunkach” (1).  Marek Różycki wskazuje również na specyfikę towarów niebezpiecznych. „Charakteryzują  się one właściwościami, które w sposób nagły mogą doprowadzić do nagłego i niebezpiecznego zdarzenia. Najczęściej myśli się o pożarze, poważnym zatruciu ludzi lub środowiska, zniszczeniu mienia czy śmierci ludzi”(2).

Towary niebezpieczne to są materiały i przedmioty, które ze względu na swoje właściwości fizykochemiczne, mogą w sposób nagły i niekontrolowany, narazić na zagrożenie ludzi i środowisko. Z tego powodu warunki transportu tego typu towarów są ściśle określone w przepisach prawnych. 

Uznawania materiału/ przedmiotu za towar niebezpieczny to już domena wyspecjalizowanych jednostek, które na postawie obowiązujących kryteriów przypisują, bądź nie, numer UN. Każda substancja niebezpieczna ma również  swoją kartę charakterystyki. W sekcji 14 tej karty podane są informacje dotyczące transportu i właśnie tam należy szukać właściwego numeru UN.

Z punktu widzenia uczestnika ruchu ( przewoźnika, nadawcy, odbiorcy ) za towary niebezpieczne będziemy uznawać tylko te towary, które mają przypisany czterocyfrowy numer UN. I o tym przede wszystkim należy pamiętać, ten numer podawać podczas zlecenia lub o niego prosić. Bez tego numeru nie można przygotować bezpiecznego transportu, ponieważ ten numer to identyfikacja, imię i nazwisko towaru niebezpiecznego.
Informacja typu: ” mamy do przewiezienia 300 litrów chloroetylenu” może tylko wprowadzić w kosztowny błąd. Przewoźnik bez znajomości numeru UN nie powinien podejmować tego typu ryzykownego zlecenia, nadawca za to, jeśli chce być postrzegany jako kompetentny i rzetelny partner, powinien posiadać podstawową wiedzę na temat nadawanych przez niego do przewozu towarów, zwłaszcza jeśli są to towary niebezpieczne.

Oczywiście zawsze  możecie się dopytać o szczegóły swojego doradcę ADR/DGSA.

A teraz przypisy:

1) K. Grzegorczyk, R. Buchcar, Towary niebezpieczne. Transport w praktyce, Błonie: ADeR 2009, s.6

2) M. Różycki,  Towary niebezpieczne w praktyce. Bezpieczne operacje transportowe towarów niebezpiecznych, Mikołów 2011, s. 8

Sylwia Zielińska

Doradca ADR/RID/IATA-DGR/IMDG-Code