Sprawozdanie roczne ADR –  to jest to o czym myśli doradca pod koniec każdego roku.

Myślę i ja. Jest to idealny moment żeby je scharakteryzować. Opisać kto jakie ma prawa i obowiązki, wskazać ustawowe terminy, oraz wymienić  czyhające na nas kary.

Nad sensem corocznego raportowania nie będę się skupiać, celem jego bowiem nie jest, jakby się mogło wydawać, statystyka ilości przewożonych towarów niebezpiecznych. Celem sprawozdań rocznych ADR jest zbieranie danych o podmiotach zajmujących się przewozem, załadunkiem, rozładunkiem.
Statystyki, na podstawie danych ze sprawozdań są tworzone, ale można się zastanowić nad ich realnością jeśli każdy kilogram towaru niebezpiecznego może być przewieziony przez kilku przewoźników a oczywiście każdy z nich złoży sprawozdanie 🙂

Uważam, że celem sprawozdania jest zbieranie i katalogowanie przewoźników, oraz załadowców i rozładowujących. Na szczęście katalog ten nie służy jako baza adresowa do przyszłych kontroli. Możesz być jednak pewny, że po kontroli drogowej, odpowiednie służby sprawdzą  katalogi. Jeśli w nich figurujesz sprawa najczęściej na tym się kończy, natomiast jeżeli nie złożyłeś sprawozdania  to możesz spodziewać się wizyty inspektorów ( ITD)

Spotkałam się w swojej praktyce z przypadkiem, że ITD czekało z kontrolą do końca lutego następnego roku. Kontrolowanym nie był przewoźnik, a nadawca, który również ma obowiązek złożyć sprawozdanie roczne ADR. Nadawca dostał karę za brak sprawozdania  ( 5000 zł) oraz za brak wyznaczonego, w czasie kontroli pojazdu na drodze, doradcy ds. bezpieczeństwa ( 5000 zł ). Zaznaczę, że nadawca nawet nie wiedział, że pojazd przewożący nadane przez niego towary niebezpieczne był kontrolowany. Co więcej kontrola nie wykazała żadnych nieprawidłowości.

Żeby nie przedłużać napiszę w punktach co i jak i kiedy:

1. Kto jest obowiązany do złożenia sprawozdania rocznego ADR?
   Obowiązek ten dotyczy, przewoźnika, załadowcy, rozładowującego oraz pakującego i rozlewającego ( napełniającego cysterny) towary niebezpieczne,  nie podlegające wyłączeniu spod przepisów. Więcej o wyłączeniach znajdziesz tu.
   Od grudnia 2022 roku obowiązek ten dotyczy również nadawców towarów niebezpiecznych. Jest to istotna zmiana, gdyż dotychczas sprawozdanie składało się jedynie z fizycznych czynności związanych z towarami niebezpiecznymi (załadunku, rozładunku, przewozu). Obecnie sprawozdanie należy złożyć z czynności nadawania towarów niebezpiecznych, czyli bycia nadawcą w dokumentacji transportowej. 
2.  Kto jest uprawniony do sporządzenia sprawozdania?
   Sprawozdanie sporządzić może jedynie doradca ds. bezpieczeństwa w transporcie drogowym towarów niebezpiecznych. Sprawozdanie to później jest zatwierdzane przez przedsiębiorcę – przewoźnika, załadowcę, rozładowującego.
3. W jakim terminie należy złożyć sprawozdanie?
   Ustawa o przewozie towarów niebezpiecznych ustala termin na złożenie sprawozdania na dzień 28 lutego.
4. Jakie kary obowiązują za brak sprawozdania lub niezłożenie go w terminie?
   Jeżeli od ustawowo określonego terminu (do dnia 28 lutego) do dnia przesłania sprawozdania nie upłynęło 14 dni – 200 zł.
   Jeżeli od ustawowo określonego terminu (do dnia 28 lutego) do dnia przesłania sprawozdania upłynęło co najmniej 14 dni – 2000 zł.
   Jeżeli od ustawowo określonego terminu (do dnia 28 lutego) przesłania sprawozdania upłynęły co najmniej 3 miesiące – 5000 zł.

Przedsiębiorca składający sprawozdanie roczne ADR ma obowiązek przechowywania jego kopii przez okres 5 lat, co oznacza możliwość weryfikowania złożenia sprawozdania właśnie przez ten okres czasu.  Ja sama przechowuje ponad tysiąc sprawozdań moich klientów – od 2003 roku się tego troszeczkę uzbierało 🙂

Na koniec chciałabym zaapelować i namówić do składania sprawozdań. Często spotykam się z obawą, że złożony do ITD formularz sprawozdania jest zaproszeniem do kontroli a tak naprawdę jest to raczej świadectwo posiadania doradcy ds. bezpieczeństwa. Ryzyko kontroli zakończonej wielotysięczną karą zdecydowanie się zmniejsza.

Jeśli chcecie zapoznać się ze wzorem sprawozdania rocznego to zapraszam do zapoznania się z treścią rozporządzenia.

Sylwia M. Zielińska
Doradca ADR/RID/IATA-DGR/IMDG-Code
sz@niebezpiecznalogistyka.pl