Chcąc zminimalizować ryzyko ewentualnego zastosowania materiałów niebezpiecznych w celach terrorystycznych wprowadzono w Umowie ADR dział dotyczący ochrony towarów niebezpiecznych. Przepisy te mają duże znaczenie dla obowiązków uczestników ruchu towarów niebezpiecznych. Mam jednak wrażenie, że wśród przewoźników, spedytorów, nadawców ( itd) świadomość istnienia towarów niebezpiecznych wysokiego ryzyka jest zdecydowanie niewystarczająca. Zmieńmy to!
Kilka podstawowych informacji:
Zgodnie z przepisami ADR działu 1.10 wszystkie osoby uczestniczące w przewozie towarów niebezpiecznych tj. przewoźnicy, spedytorzy, magazynierzy i wszystkie inne osoby uczestniczące w operacjach transportowych powinni być świadomi zagrożenia stwarzanego przez towary niebezpieczne i odpowiednio do swoich obowiązków przestrzegać przepisów dotyczących zabezpieczenia transportów towarów niebezpiecznych.
Dlatego też np. towary niebezpieczne mogą być wydane do przewozu wyłącznie przewoźnikowi o ustalonej tożsamości. Każdy członek załogi pojazdu przewożącego towary niebezpieczne powinien posiadać przy sobie dokument z fotografia, tak aby bez problemu można było ustalić jego tożsamość.
Ponadto umowa ADR wymaga by miejsca używane do czasowego przechowywania towarów niebezpiecznych podczas ich przewozu, znajdujące się w obrębie terminali, placów przeładunkowych, baz transportowych, placów postojowych i stacji rozrządowych były odpowiednio chronione, dobrze oświetlone a także, w miarę możliwości, niedostępne dla osób postronnych.
Zmiany objęły także zakres szkoleń osób zaangażowanych w przewóz materiałów niebezpiecznych. Rozszerzył się zakres tematyczny szkoleń przewidzianych dla pracowników których czynności pracownicze dotyczą transportu towarów niebezpiecznych. Poza szkoleniem ogólnym, stanowiskowym oraz z zakresu bezpieczeństwa, pracownicy powinni być przeszkoleni w zakresie wiedzy na temat ochrony towarów niebezpiecznych. Szkolenie to powinno obejmować rozpoznanie i charakterystykę zagrożeń, metody wykrywania i usuwania zagrożeń oraz działania podejmowane w przypadku naruszenia bezpieczeństwa.
Jeżeli w przedsiębiorstwie wymagane jest sporządzenie planu ochrony to szkolenie powinno zawierać informacje o tym planie odpowiednio do zakresu obowiązków i odpowiedzialności osób szkolonych, oraz ich funkcji związanych z wykonywaniem planu.
Jakie towary uznane zostały za towary z wysokim potencjałem niebezpieczeństwa?
Towarami niebezpiecznymi dużego ryzyka są towary, które mogą być użyte, niezgodnie ze swoim przeznaczeniem, w zamachach terrorystycznych i spowodować w ten sposób poważne następstwa w postaci licznych ofiar czy masowych zniszczeń. Towary dużego ryzyka zostały zawarte tabeli:
( kliknij na rysunek żeby go powiększyć):
Jakie przedsiębiorstwa powinny wdrożyć u siebie plan ochrony i z czego powinien on się składać ?
Wszyscy uczestnicy ruchu towarów niebezpiecznych dużego ryzyka tj. przewoźnicy, nadawcy, odbiorcy (a także załadowca, pakujący, napełniający), powinni przyjąć, wdrożyć i stosować się do planu ochrony, który powinien zawierać co najmniej :
- szczegółowy podział obowiązków w zakresie ochrony wraz ze wskazaniem kompetentnych i wykwalifikowanych osób, które posiadają odpowiednie uprawnienia do ich wykonywania;
- wykaz towarów niebezpiecznych podlegających ochronie lub wykaz rodzajów towarów niebezpiecznych podlegających ochronie;
- opis wykonywanych czynności i ocenę związanych z nimi zagrożeń, z uwzględnieniem postojów niezbędnych do wykonania operacji transportowych, przechowywania towarów niebezpiecznych – przed, podczas i po przewozie – w pojeździe, w cysternie lub kontenerze, a także czasowego przechowywania towarów niebezpiecznych związanego ze zmianą rodzaju transportu lub środka transportu;
- szczegółowy wykaz środków, które powinny być zastosowane w celu zminimalizowania zagrożeń, odpowiednio do zakresu obowiązków
i odpowiedzialności uczestnika przewozu obejmujący:- szkolenie;
- procedury postępowania ( np. reagowanie w stanach podwyższonego zagrożenia, kontrola pracowników nowoprzyjętych i zmieniających stanowiska);
- działania praktyczne ( np. wybór i korzystanie ze znanych tras przewozu,
z uwzględnieniem dostępu do miejsc czasowego przechowywania towarów niebezpiecznych oraz bliskości wrażliwych elementów infrastruktury); - wyposażenie i inne środki, które powinny być użyte w celu zminimalizowania zagrożeń;
- skuteczne i aktywne procedury powiadamiania i postępowania w przypadkach zagrożeń, nieprzestrzegania zasad bezpieczeństwa i związanych z nimi zdarzeń;
- procedury oceny i testowania planów ochrony oraz przeglądów okresowych i aktualizacji tych planów;
- środki zapewniające ochronę fizyczną informacji o transporcie zawartych w planie ochrony; oraz
- środki zapewniające ograniczenie dostępu do informacji o operacjach transportowych zawartych w planie ochrony wyłącznie do osób upoważnionych. Środki te nie powinny pozostawać w sprzeczności z wymaganiami dotyczącymi podawania informacji zawartymi w innych przepisach ADR.
Przewoźnicy, nadawcy i odbiorcy powinni współpracować ze sobą oraz z właściwymi władzami w zakresie wymiany informacji o zagrożeniach, stosowania odpowiednich środków ochrony oraz postępowania w przypadku zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu.
Pojazdy przewożące towary niebezpieczne dużego ryzyka powinny być wyposażone w urządzenia, układy lub chociażby powinny być zastosowane takie działania , które skutecznie zapobiegną kradzieży tych pojazdów oraz ich ładunków. Zastosowanie tych środków w żadnych wypadku nie może utrudniać prowadzenia akcji ratowniczo-gaśniczej.
Sylwia Zielińska
Doradca ADR/RID/IATA-DGR/IMDG-Code
tel: 604 511 661